OBJAWY WŚCIEKLIZNY

PSY – choroba trwa od wystąpienia pierwszych objawów klinicznych zwykle 1-7 dni, rzadko dłużej, prowadząc zawsze do zejścia śmiertelnego. Z uwagi na przebieg i występujące objawy kliniczne, wyróżnić można ogólnie dwie postaci choroby: gwałtowną (szałową) i porażenną (cichą).

• Postać gwałtowna (szałowa)

Rozpoczyna się następującymi zmianami w zachowaniu się zwierząt:
– zwierzęta wykazują niepokój i ogólną nadmierną pobudliwość, podejmują próby ucieczki;
– szczekają bez wyraźnej przyczyny;
– chore osobniki zjadają przedmioty niejadalne;
– niekiedy pojawia się wzmożony popęd płciowy;
– zwierzęta atakują przeszkody pojawiające się na drodze, pojawiają się napady szału.

Po tym stadium pojawiają się różnego rodzaju porażenia, które mogą objawiać się następująco:

– zwierzęta wydają ochrypłe dźwięki;
– pojawia się ślinotok, zwierzęta mogą się krztusić;
– może wystąpić opadanie żuchwy z wypadaniem języka;
– zez;
– niedowłady kończyn prowadzące często do zalegania.

• Postać porażenna (cicha) – trwa średnio 2-4 dni (1-10 dni) i cechuje się szybkim przejściem początkowych objawów w stadium porażenne bez okresu pobudzenia i ataków szału.

KOTY – przebieg choroby jest podobny jak u psów, częściej występuje postać szałowa, można zaobserwować następujące objawy:
– zwierzęta chowają się, uciekają;
– nieustannie miauczą;
– przy podrażnieniu zachowują się agresywnie;
– śmierć zwierzęcia poprzedzona jest zwykle porażeniem kończyn.

ZWIERZĘTA GOSPODARSKIE – u zwierząt gospodarskich wyróżnić można również postaci choroby porażenną i szałową, z różnym nasileniem każdej z nich.
Bydło – nietypowy przebieg początkowej fazy choroby, może powodować trudności
w rozpoznaniu choroby w jej początkowym stadium: przeważnie obserwuje się wtedy niestrawność i obniżone łaknienie, atonię żwacza, wzdęcie, zaparcie lub biegunkę.
W późniejszym okresie stwierdza się:
– różnego stopnia drgawki poszczególnych grup mięśni;
– parcie na prostnicę;
– ślinotok;
– ciągłe ryczenie, ziewanie, tępy wzrok;
– nienaturalne położenie głowy lub ogona;
– chwiejność i porażenia kończyn tylnych;
W przypadku przewagi postaci szałowej zwierzęta wpadają na ściany, ryją ziemię, przy czym często dochodzi do złamań kończyn.
Świnie – występuje podniecenie i lękliwość, ochrypłe chrząkanie, kurczowe ruchy głowy
i gryzienie ściółki.
Owce i kozy – wykazują niepokój, wzmożony popęd płciowy, ochrypłe beczenie, nagłe porażenia i upadki. Przeważa postać cicha choroby.
Konie – u koni przeważa postać szałowa choroby. Zwierzęta wpadają na ściany stajni, wykazują drgawki mięśniowe i objawy kolkowe, występuje częste oddawanie moczu.

ZWIERZĘTA DZIKIE – podstawowym objawem wścieklizny zwierząt dzikich jest utrata ich wrodzonego lęku. Pojawiają się w dzień w miejscach zamieszkałych, często dochodzi do pogryzienia psów przez chore zwierzęta, natomiast ludzi atakują rzadko, ale utrata wrodzonej bojaźliwości stwarza dogodne warunki do bezpośredniej ekspozycji człowieka na kontakt
z zarażonym zwierzęciem, a co za tym idzie z wirusem.

NIETOPERZE – u chorych nietoperzy obserwuje się:
– porażenie aparatu ruchu (zwierzę traci zdolność do lotu, ale potrafi chodzić po ziemi),
– często zwierzę jest brudne wychudzone i na posklejane futro, zdarza się, że ma
w pyszczku ziemię,
– nadpobudliwość na dotyk lub nagły hałas (zwierzę po dotknięciu pałąkowato wygina grzbiet i głośno „skrzeczy”), poza tym zazwyczaj występuje apatia i bezruch,
– tendencję do nagłego, spontanicznego lub indukowanego bodźcami dotykowymi lub dźwiękowymi przewracania się zwierzęcia na grzbiet,
– zamknięte lub silnie przymknięte oczy,
– kłopoty z przełykaniem – w początkowym okresie choroby nietoperz próbuje pić
i jeść, ale z biegiem czasu zwykle przestaje cokolwiek połykać,
– obserwowano również gwałtowne rzucanie się na pokarm i rozszarpywanie go bez normalnego gryzienia i połykania,
– w końcowym stadium choroby nietoperz słabo reaguje na jakiekolwiek bodźce,
– aktywność dzienna, niespotykana u zdrowych osobników.